SJAJNE VESTI PODSEĆAJU

Najviša srpska naučna i prosvetna ustanova je Srpska akademija nauka i umetnosti SANU, sa sedištem u Knez Mihailovoj u Beogradu.
Akademija je osnovana skupštinskim zakonom 1. novembra 1886. godine, u vreme vladavine kralja Milana Obrenovića. Kralj Milan ju je obznanio u Nišu, pod nazivom „Osnovni zakon Kraljevsko-srpske akademije“. Po tom zakonu prve akademike bira kralj, a prvoizabrani akademici dalje sami biraju svoje saradnike. U to vreme postojale su 4 stručne akademije, i svaka akademija je imala po 4 redovna člana, a to su bile:
– Akademija prirodnih nauka
– Josif Pančić
– Dimitrije Nešić
– Jovan Žujović
– Ljubomir Klerić

– Akademija filosofskih nauka
– Stojan Novaković
– Milan Kujundžić Aberdar
– Svetislav Vulović
– Svetomir Nikolajević

– Akademija umetnosti
– Čedomilj Mijatović
– Milan Đ. Milićević
– Ljubomir Kovačević
– Panta Srećković

– Akademija društvenih nauka
– Ljubomir Nenadović
– Matija Ban
– Mihailo Valtrović
– Davorin Jenko

Prve akademike, njih 16 imenovao je kralj Milan 5. aprila 1887. godine. Prvi predsednik Srpske kraljevske akademije, koga je imenovao kralj Milan bio je naš najpoznatiji botaničar Josip Pančić.

Pod imenom Srpska kraljevska akademija, ona radi sve do 30. juna 1947. godine, kada je promenila ime u Srpska akademija nauka. Kako je promenjeno državno uređenje, tako je i akademija dobila novo ime Srpska akademija nauka. Po novom zakonu, umesto dotadašnje 4 stručne akademije uspostavljaju se 6  odeljenja i to:

1. prirodno matematičkih nauka,
2. tehničkih nauka,
3. medicinskih nauka,
4. literature i jezika (kasnije: jezika i književnosti),
5. društvenih nauka,
6. likovne i muzičke umetnosti i od 1971. godine akademija istorijskih nauka

Od 1998. godine akademija ima 8 odjeljenja jer se odjeljenje prirodno-matematičkih nauka podijelilo na dva odjeljenja: Odjeljenje za matematiku, fiziku i geo-nauke i
Odjeljenje hemijskih i bioloških nauka,
Sve od 1909. godine pa do 1952. godine Akademija je koristila prostorije za rad u Brankovoj ulici broj 15. Sadašnja zgrada Srpske akademije nauka i umetnosti, podignuta je 1922. godine, u ulici Knez Mihajlovoj broj 35, u centru Beograda.

Poslednja promena naziva se dešava 1960. godine kada je donešen novi zakon po kome ova institucija preimenuje se u Srpska akademija nauka i umetnosti SANU i to ime je zvanično i dan danas.

Donošenjem novog Zakona o SANU u Skupštini republike Srbije, 17. jula 1992. godine, prestali su sa radom kosovska i vojvođanska Akademija nauke i umetnosti. Tadašnjim članovima je predloženo da se sami pojedinačno prijave kao kandidati za SANU. Da li je to bila taktika vlasti ili ostaje da ne komentarišemo.
Vojvođanska VANU je samo preformirana u Odeljenje SANU u Novom Sadu. Kosovski akademici nisu prihvatili takvu odluku i svoju delatnost, u okviru ANUK-a, nastavili ilegalno.

Srpska akademija nauka i umetnost napravila je memorandum 1986. godine, u kome je naglašen težak položaj i neravnopravnost srpskog naroda u Jugoslaviji, a posebno na Kosovu. U njemu srpki akademci demonstracije Albanaca na Kosovu nazivaju „neofašističkom agresijom“. Velike kritike su izražene zbog velikih ovlaštenja autonomnih pokrajina, koje su donete jugoslovenskim ustavom iz 1974. godine. Sve je to doprinelo u dobroj meri eskalaciji sukoba na Kosovu.

Članovi su akademici i dopisnici, kao i počasni članovi. Najviši je organ je Akademijina Skupština i po novom zakonu Akademija je radna ustanova, a članovi su poznati akademici i dopisnici, kao i počasni članovi.

Predsednici:

1887-1888 Josif Pančić
1888-1889 Čedomilj Mijatović
1892-1895 Dimitrije Nešić
1896-1899 Milan Đ. Milićević
1899 Jovan Ristić
1899-1900 Sima Lozanić
1900-1903 Jovan Mišković
1903-1906 Sima Lozanić
1906-1915 Stojan Novaković
1915-1921 Jovan Žujović
1921-1927 Jovan Cvijić
1928-1931 Slobodan Jovanović
1931-1937 Bogdan Gavrilović
1937-1960 Aleksandar Belić
1960-1965 Ilija Đuričić
1965-1971 Velibor Gligorić
1971-1981 Pavle Savić
1981-1994 Dušan Kanazir
1994-1998 Aleksandar Despić
1999-2003 Dejan Medaković
2003-2015 Nikola Hajdin
2015- Vladimir Kostić

Nadamo se da će SANU i u buduće predstavljati državu Srbiju na najbollji mogući način.

SJAJNO!

  beograd, josif pancic, osnivanje, sanu, sjajne vesti, srpska akademija nauka i umetnosti, srpska kraljevska akademija, top vesti