SJAJNE VESTI IZ ČAČKA

U blizini grada Čačka, na mestu gde Zapadna Morava svojim tokom razdvaja dve prelepe planine Ovčar (985 m) i Kablar (889 m) ugnezdila se Ovčarsko-kablarska klisura, prepoznatljiva po zadivljujućem prirodnom ambijentu čiji su najlepši ukrasi uklješteni meandri, živi svedoci snažnog geomorfološkog i hidrološkog delovanja. Bogatstvo flore i faune, dva veštačka jezera, Ovčar banja sa svojim blagotvornim vodama, jedinstveni prirodni pejzaži – sve su to odlike jedne od najlepših klisura u Srbiji. Kao takva, Ovčarsko-kablarska klisura uživa zaštitu države kao Prirodno dobro izuzetnih odlika Prve kategorije.

Pored toga što predstavlja jednu od najlepših morfoloških celina u Srbiji, ova klisura je i svojevrstan kulturno-istorijski muzej pod otvorenim nebom i mesto okupljanja pravoslavnih vernika iz čitavog našeg regiona. Jer baš u njoj nalazi se 12 pravoslavnih svetinja, veoma vrednih premeraka srpskog crkvenog graditeljstva iz raznih istorijskih epoha. Ukupno je 10 manastira uspelo da preživi burnu istoriju, a osim manastira ovde se nalaze još dva pravoslavna svetilišta. Zbog toga je i nastalo ime srpska Sveta Gora, kako je Ovčarsko-kablarsku klisuru još pre mnogo godina nazvao vladika Nikolaj Velimirović, opisujući ovu, po mnogo čemu, svetu oblast.

Savinje ili Crkva Svetog Save izgrađena je 1938. godine unutar jedne pećine iznad Ovčar banje na strmim i nepristupačnim liticama Kablara. Zbog same crkve, ali i zbog izvora Savine vode, ovo mesto, iako teško dostupno, posećuje veliki broj vernika i turista koji vodu iz izvora smatraju čudotvornom. Staro crkveno predanje kazuje da je Sveti Sava imao svoju isposnicu upravo u ovoj pećini i da je zahvaljujući njegovim molitvama iz stena potekla blagotvora voda.

Zbeg-crkva Kađenica nalazi se u istoimenoj pećini, na području sela Dljin, blizu brane u Ovčar banji. Ova pećina ima obeležje sakralnog spomenika, jer je u njoj tokom Hadži Prodanove bune ugušeno između 500 i 600 nedužnih ljudi, uglavnom žena i dece. Turci su, kada su otkrili da se u pećini narod skriva, na njen ulaz nabacali suvo granje i slamu i zapalili vatru. Ceo taj zbeg, na žalost, nije imamo nikakve šanse da se spasi od gušenja dimom. Po ovom žalosnom događaju i sama pećina je nazvana Kađenica. Na inicijativu vladike Nikolaja Velimirovića pećina je potpuno uređena uoči Drugog svetskog rata.

Manastir Blagoveštenje najverovatnije potiče još iz doba Nemanjića, na šta ukazuju neki jasno uočljivi elementi raške graditeljske škole. Međutim, ako je verovati natpisu koji stoji iznad ulaznih vrata u crkvu, ovaj manastir je izgrađen 1602. godine. Ono što se pouzdano zna, živopisanje je obavljeno u periodu od 1602. do 1632. godine. U ovom manastiru je svoj monaški život započeo i patrijarh Pavle.

Nije poznato kada je Manastir Ilinje prvobitno bio formiran. Na temeljima stare crkve je 1939. godine, zahvaljujući vladiki Nikolaju Velimiroviću, sagrađena današnja.

Istovremeno sa Ilinjem, vladika Nikolaj pokrenu je i obnovu manastira Preobraženje. Staro zdanje se prvi put pominje u spisima koji potiču iz 1525. godine, ali je nakon toga manastir dva puta rušen – najpre 1690. godine, a potom i 1911. godine, prilikom izgradnje železničke pruge do Užica. Nakon njegove prve obnove koju je sproveo episkop Nikifor 1811. godine, manastir je posetio Vuk Karadžić, koji je 1820. godine u njemu pronašao veći broj jako dragocenih rukopisnih knjiga.

Manastir Vaznesenje, za koji se veruje da je podignut u 16. veku, nalazio se u ruinama sve do 1937. godine, kada je potpuno obnovljen. Ovde je nekada funkcionisala jedna od najpoznatijih prepisivačih škola.

O datumu formiranja manastira Jovanje ne postoje pouzdani podaci. Najstariji pisani izvori u kojima se pominje potiču iz sredine 16. veka. Prilikom izgradnje hidrocentrale u Međuvršju, 1954. godine, stari manastir je potopljen, a današnji je podignut već 1957. godine. Manastirska riznica čuva čudotvornu ikonu Majke Božje Brzopomoćnice, koju je ovde doneo arhimandrit Serafim Rus. Po svojoj arhitekturi, Jovanje je jedno od najlepših zdanja Ovčarsko-kablarskog manastirskog kompleksa.

Na svega nekoliko stotina metara iznad Jovanja lociran je manastir Uspenje, sagrađen 1939. godine, na mestu gde se nekada nalazila Jovanjska kula sa zvonikom. U izgradnji je kao uzor poslužila ohridska crkva posvećena Sv. Konstantinu i Jeleni.

Na osnovu arhitektonskih karakteristika pretpostavlja se da je manastir Nikolje sagrađen krajem 14. ili početkom 15. veka. Tačan datum izgradnje i njegov ktitor nisu poznati. Ovaj ženski manastir čuva bogatu riznicu, a najvredniji eksponat je Nikoljsko jevanđelje.

Prema legendi, manastir Vavedenje izgradili su još Stefan Nemanja i njegov sin Sveti Sava. Međutim, arhitektonski elementi manastira navode na zaključak da je najverovatnije podignut u ranom 16. veku. Zidovi crkve su i danas neoslikani.

O manastiru Sretenje prvi put se govorilo u jednom spisu iz 1528. godine. Manastirska biblioteka bila je jedna od najbogatijih, ali su je Nemci srušili u bombardovanju 1941. godine. Danas se u manastirskoj riznici čuvaju dva veoma dragocena rukopisa iz 16. veka – Jevanđelje i Bogorodičin molbenik.

Manastir Svete Trojice smatra se najlepšim od svih manastira u Ovčarsko-kablarskoj klisuri. Potiče iz kasnog 16. veka. I on je stradao od nemačkog bombardovanja u Drugom svetskom ratu, nakon čega je bio pust sve do 1955. godine. U periodu od 1976. do 1978. godine izvršena je kompletna konzervacija i restauracija.

Svako ko želi da krene u svetu avanturu po Ovčarsko-kablarskoj klisuri može doći do Ovčar banje, odakle se i pešice lako stiže do svih ovih svetih mesta. Ovčar banja je od Čačka udaljena 18 km, a do nje postoje redovne autobuske linije. Više informacija o autobuskom redu vožnje možete pronaći na ovom linku.

SJAJNO!

  cacak, crkva svetog save, kablar, manastir blagovestenje, manastir ilinje, manastir jovanje, manastir nikolje, manastir preobrazenje, manastir sretenje, manastir svete trojice, manastir uspenje, manastir vavedenje, manastir vaznesenje, ovcar, ovcarsko kablarska klisura, savinje, sjajne vesti, top vesti, zapadna morava, zbeg crkva kadjenica