SJAJNE VESTI O ULTRAZVUKU

Pod ultrazvučnim talasima (ultrazvuk, ultrazvučno zračenje …) spadaju zvučni talasi čije su frekvencije više od 2*10⁴ Hz i mogu da dosegnu vrednost do 10⁹ Hz. Ova vrsta talasa je nečujna za ljudsko uho. Opsezi ultrazvučnih frekvencija dele se na tri oblasti. Prva oblast je oblast niskofrekventnog ultrazvuka, druga je srednjefrekventog ultrazvuka i treća oblast je oblast visokofrekventnog ultrazvuka. Za dobijanje ultrazvučnih talasa koriste se ultrazvučni generatori, kod njih se električni impulsi pretvaraju u ultrazvučne mehaničke oscilacije, zbog toga se ovakvi uređaji ujedno nazivaju i pretvaračima.
Veliki broj ultrazvučnih generatora radi na principu elekrtostrikcije (inverzni piezoelektrični efekat) ili magnetnostrikcije. UZ generatori koji se koriste rade po principu piezoelektričnog efekta (pod određenim uslovima ultrazvučni talasi, usled dejstva električnog polja, mogu elastično da se deformišu). Uz generator, pretvarač ili ultrazvučna sonda služe za neposredno proizvođenje, odašiljanje i prijem UZ talasa. Uređaj se sastoji od posrebrene piezoelektrične pločice čija je spoljna strana uzemljena a unutrašnja povezana kablom za generator električnih impulsa. Kada se na pločicu piezoelektričog materijala dovede električni impuls, pločica se mehanički deformiše i počinje da osciluje svojom sopstvenom frekvencijom. Ona emituje UZ talase kako prema spoljašnjoj sredini tako i prema unutrašnjem delu uredjaja. U unutrašnjem delu uredjaja vrši se apsorpcija UZ talasa pomoću specijalnog bloka (prigušivača) dok se u spoljašnjem delu (ispred sonde) UZ koristi za različita ispitivanja. U eho-sistemima, pri upotrebi impulsnog snopa UZ, jedna ista sonda služi i kao emitter UZ i kao prijemnik (reflektor zvuka) UZ talasa dobijenih sa graničnih površina telesnog tkiva. Kada se ovako odbijeni UZ talas vrati na sondu on je dovodi u oscilatorno kretanje. Nastale mehaničke oscilacije stvaraju električne impulse koji se zatim detektuju. Eho-sistem sa kontinuiranim snopom UZ kod koga je primena Doplerovog efekta najčešće sadrži dve piezoelektrične pločice od kojih jedna služi kao odašiljač a druga kao prijemnik UZ.
Prva primena UZ-a u medicini bila je 1942. godine kada se pomoću UZ talasa pokušao otkriti tumor na mozgu. Mnogo kasnije je usledela njegova šira upotreba. U dijagnostičkoj praksi upotrebljava se UZ malih intenziteta (niskoamplitudna oblast) čija je frekvencija od 0.5 MHz do 20 MHz. Pojava refleksije i apsorpcije kod UZ talasa je izuzetno važna zbog primene UZ,pošto razlličiti delovi tkiva i organa imaju različita svojstva,ultrazvučni talasi prolazeći kroz takve sisteme mogu da se odbiju i apsorbuju. U medicinskoj dijagnostici se koristi transmisiona (tehnika prozvučavanja) i refleksiona (impulsna) tehnika. Transmisiona tehinka pruža mogućnost indentifikacije tkiva koja imaju različite koeficijente apsorpcije dok se refleksiona tehnika zasniva na registrovanju odbijenih UZ impulsa sa graničnih površina različitih akustičnih impendansa. Specijalni uređaji mogu formirati vidljivu sliku refleksije koja se naziva ehogram. Smatra se da su ultrazvučne metode neinvanzivne i one ne izazivaju neprijatan efekat na štetno dejstvo kod pacijenata.

Pročitajte i tekst o Gama Nožu

SJAJNO!

  sjajne vesti, top vesti, ultrazvucna sonda, ultrazvucni aparat, ultrazvuk, uz generatori, uz talasi