SJAJNE VESTI O ZAVEŠTANJU VELJKA PETROVIĆA (DEO DRUGI) Sa posebnom, skoro dirljivom naklonosti, Veljko Petrović opisuje ovdašnje Bunjevce, onu njihovu ukorenjenost u praotačkoj odanosti oranici, njihovu čestitost, ponositost i gordost, kao i tvrdi otpor prema stalnim tuđinskim pokušajima odnarođivanja, koji ni do danas nisu završeni. Usudio bih se reći da ni somborski, ni ostali bački […]
SJAJNE VESTI O ZAVEŠTANJU VELJKA PETROVIĆA (DEO PRVI) „Svud, svud se brišu naši tragovi!“. Ova bolna lozinka srpskog nacionalnog usuda, aktuelna je i kada je reč o tvorcu ovog stiha. Pesniku i pripovedaču Veljku Petroviću u njegovom rodnom Ravangradu. Ti tragovi, jasno je, nisu i ne mogu biti samo materijalni. Oni su, mnogo više, duhovni, […]
SJAJNE VESTI O BUNJEVCIMA U NOVEMBARSKIM DOGAĐAJIMA 1918. Početkom novembra, tačnije 5. novembra, i u Somboru je osnovano Narodno veće Srba i Bunjevaca. Na čelu su se nalazili ugledni somborski advokat dr Jovan Joca Lalošević i bunjevački politički predvodnik Antun Bošnjak. U proglasu, štampanom na jednom plakatu i ćirilicom i latinicom, kojim je građanstvo Sombora […]
SJAJNE VESTI O BUNJEVCIMA U NOVEMBARSKIM DOGAĐAJIMA 1918. Devedeset i osam leta proteklo je od znamenite Velike narodne skupštine Srba, Bunjevaca i drugih Slovena. Ona je održana 25. novembra 1918. godine u Novom Sadu. Tada su Banat, Bačka i Baranja, jednoglasnom odlukom svojih poslanika, prisajedinjeni Kraljevini Srbiji. Ovaj datum predstavlja jedan od ključnih u dugoj […]
SJAJNE VESTI O DRGOCENOJ NEPUBLIKOVANOJ URBANISTIČKOJ MAPI IZ 1774. GODINE U Mađarskom državnom arhivu u Budimpešti nalazi se ranije nepublikovana urbanistička mapa (skica ili plan) jedne somborske četvrti iz 1774. godine. Mapa obuhvata prostor oko crkve Sv. Trojstva i tadašnjeg Franjevačkog samostana, odnosno ulicu Sv. Ivana (sada Trg Cara Lazara), čija urbana regulacija nije bila […]
SJAJNE VESTI – 80 GODINA OD OSNIVANJA HKD „Miroljub“ Prošlo je 80 godina kako je 6. decembra 1936. god. u Somboru osnovano Hrvatsko kulturno društvo „Miroljub“. Osnivačkom skupu u Domu Sv. Ceclije prisustvovalo je oko 180 budućih članova. Mahom su to bili doskorašnji pripadnici somborskog „Bunjevačkog kola“, u kojem je, polovinom tridesetih godina XX veka, […]
SJAJNE VESTI IZ SOMBORA Tokom 108 godina postojanja (1812-1920), prva Srpska učiteljska škola – Preparandija, radila je u Somboru 104 godine. Preseljena iz Sentandreje, gde je osnovana 1812. godine. Srpska preparandija je započela svoj somborski život u novembru 1816, u nekadašnjoj zgradi Mrazovićeve Norme. Prolazila je Preparandija, jedna od četiri srpske srednje škole tog vremena, […]
SJAJNE VESTI O UZGAJANJU DUDOVA I SVILARSTVU Austrijske vlasti su, od polovine 18. veka, državnim merama unapređivale sađenje dudova radi uzgoja svilene bube i proizvodnje svile. (Svaki muškarac je, pre stupanja u brak, morao da zasadi po nekoliko stabala duda). Somborski Magistrat je još 1765. g. preporučivao gajenje svilenih buba, a 1788. g. u gradu […]
SJAJNE VESTI O PRESELENJU PREPARANDIJE U SUMBOR Dva veka je prošlo kako je prva Srpska učiteljska škola – Preparandija, u jesen 1816. godine, preseljena iz Sentandreje u Sombor. Osnovana je četiri godine ranije, zalaganjem carskog savetnika i prosvetnog nadzornika Uroša Nestorovića. Sentandrejska Preparandija počela je ubrzo da opada brojem đaka zbog udaljenosti. Ona nije bila […]
SJAJNE VESTI O UPUTSTVU ZA PČELARE NA BUNJEVAČKOM IZ 18. VEKA Josip Toldi, inspektor za pčelarstvo pri Bačkoj komorskoj adminsitraciji, čije se sedište od 1750. g. nalazilo u Somboru, objavio je kratak pčelarski priručnik ili uputstvo na osam strana. Napisan je pomalo arhaičnim latiničnim pismom u Zomboru, dana 12. svibnja 1789, na tzv. „ilirskom“, odnosno […]
